De eerste stap naar een Europese ondernemingsraad

Om een Europese ondernemingsraad (EOR) op te richten, moet het centraal management onderhandelingen starten met werknemersvertegenwoordigers. Dit kan:

• Op eigen initiatief van het centraal management
• Na een schriftelijk verzoek van minimaal 100 werknemers of hun vertegenwoordigers, verspreid over ten minste twee vestigingen in twee verschillende EU-lidstaten

Zodra het besluit tot oprichting van een EOR is genomen, verplicht de EOR-richtlijn (2009/38/EG) het bedrijf een Bijzondere Onderhandelingsgroep (BOG) op te zetten. De BOG onderhandelt met het management over de voorwaarden en structuur van de toekomstige Europese ondernemingsraad (EOR).
‍

Samenstelling van de Bijzondere Onderhandelingsgroep (BOG)

Leden van de BOG moeten de vaardigheden en competenties hebben om hun collega’s op Europees niveau te vertegenwoordigen. De selectieprocedure verschilt per EU-lidstaat, afhankelijk van de nationale arbeidswetgeving en tradities.

Mogelijke benoemingsmethoden:

• Verkiezing door het personeel
• Benoeming door een vakbond
• Aanwijzing door een lokale of centrale ondernemingsraad

Het aantal BOG-leden moet in verhouding staan tot het aantal werknemers per land. Aan het begin van het onderhandelingsproces moeten zowel het management als de bevoegde Europese werknemers- en werkgeversorganisaties in ieder geval op de hoogte worden gebracht van de samenstelling van de BOG.

Doelstelling van de Bijzondere Onderhandelingsgroep (BOG)

De belangrijkste taak van de BOG is het onderhandelen over de scope, samenstelling, taken en zittingsduur van de toekomstige Europese ondernemingsraad. Deze zaken moeten gericht zijn op het realiseren van een structuur en een procedure voor het informeren en raadplegen van werknemers in Europa.

Werkwijze van de onderhandelingen

Het centraal management is verplicht minimaal één vergadering met de BOG te beleggen om over het sluiten van een EOR-overeenkomst te spreken en te onderhandelen. In de praktijk vinden doorgaans meerdere bijeenkomsten plaats binnen een termijn van drie jaar.

Belangrijke richtlijnen:‍

• ‍Overleg zonder managementaanwezigheid: BOG-leden moeten de mogelijkheid hebben om vóór en na elke vergadering bijeen te komen zonder aanwezigheid van het centraal management.‍
• Beschikbaarheid van communicatiemiddelen: Het centraal management moet de benodigde communicatiemiddelen, zoals tolken en opleidingen, faciliteren om effectieve communicatie en voorbereiding te waarborgen.‍
• Kostenverantwoordelijkheid: De kosten in verband met de onderhandelingen komen voor rekening van het centraal management.
  

De rol van externe deskundigen

De richtlijn stelt dat de Bijzondere onderhandelingsgroep advies mag inroepen van deskundigen naar eigen keuze, en verwijst daarbij naar vertegenwoordigers van vakbonden op Europees niveau die - indien nodig - in een adviserende rol optreden. De lidstaten kunnen begrotingsregels vaststellen om de kosten van inschakeling van deskundigen te beperken tot één deskundige.

Geen overeenstemming? Dit zijn de scenario's

Er zijn vier scenario's waarin de werkwijze afwijkt van wat hierboven wordt beschreven:

‍

• De BOG beslist om niet te onderhandelen
  • Het centraal management belegt een vergadering met de Bijzondere Onderhandelingsgroep en de laatstgenoemde beslist met twee derde van de stemmen om geen onderhandelingen te starten.
  • Dit maakt een eind aan de gehele procedure en heeft tot gevolg dat er twee jaar na de weigering om onderhandelingen te starten, geen nieuwe verzoeken mogen worden ingediend tot het bijeenroepen van een BOG.
    ‍
• Beide partijen kiezen voor subsidiaire voorschriften
  • Het centraal management en de Bijzondere Onderhandelingsgroep beslissen dat zij de voorkeur geven aan het invoeren van de subsidiaire voorschriften die zijn vastgelegd in de wetgeving van de lidstaat waar het centraal management is gevestigd. Dit zijn algemene, niet bedrijfsgebonden voorschriften.
    ‍‍
• Het management weigert te onderhandelen‍
  • Het centraal management weigert onderhandelingen te starten ondanks het schriftelijk verzoek daartoe van zijn werknemers. Als de eerstgenoemde niet binnen zes maanden na het schriftelijke verzoek onderhandelingen start, zijn de subsidiaire voorschriften van de wetgeving van de lidstaat waar het centraal management is gevestigd van toepassing.
    ‍
• Na drie jaar is er geen overeenkomst‍
  • Binnen drie jaar na de datum van het schriftelijke verzoek is er geen overeenkomst gesloten. De subsidiaire voorschriften van de wetgeving van de lidstaat waar het centraal management is gevestigd, zijn van toepassing.
    

Meer weten?

De Bijzondere Onderhandelingsgroep (BOG) speelt een cruciale rol in de oprichting van een Europese Ondernemingsraad. Wilt u de volledige tekst van de richtlijn lezen? Download de richtlijn hier.